Leszek Kaczmarek

INSTYTUT BIOLOGII DOŚWIADCZALNEJ IM. M. NENCKIEGO PAN

Prof. dr hab. Leszek Kaczmarek, kierownik Pracowni Neurobiologii Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN; członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek European Molecular Biology Organization (EMBO) oraz Academia Europaea.

Dalekosiężnym celem badań laboratorium L. Kaczmarka jest poznanie relacji mózg-umysł, w szczególności zlokalizowanie w mózgu czynności umysłu oraz wyjaśnienie ich molekularnego i komórkowego podłoża. Zjawiska te są podglądane przez okno jakie tworzą uczenie się i pamięć, które można skutecznie poznawać u zwierząt doświadczalnych. Ich podstawą jest tzw. plastyczność synaptyczna, czyli zmiany siły połączeń między komórkami nerwowymi w mózgu. Zmiany te zaś określają funkcjonowanie sieci neuronalnych, przechowujących, przenoszących i modyfikujących informacje. Kaczmarek i współpracownicy odkryli niemal 30 lat temu zjawisko zmian aktywności genów w komórkach nerwowych w mózgu w wyniku uczenia się i tworzenia pamięci długotrwałej. Zaobserwowane wówczas zmiany ekspresji genu c-fos, który koduje składnik regulatora aktywności genów, czyli czynnika transkrypcyjnego, zwanego AP-1 zainicjowały poszukiwania genów kontrolowanych przez AP-1 i doprowadziły do enzymów proteolitycznych macierzy zewnątrzkomórkowej na synapsie pobudzającej. W szczególności dzisiejsze badania zespołu ogniskują się wokół MMP-9 (ang. matrix metalloproteinase-9), metaloproteazy macierzowej. L. Kaczmarek wraz ze współpracownikami odkryli synaptyczne występowanie MMP-9, lokalną translację i wydzielenie po pobudzeniu komórki nerwowej, a także zidentyfikowali niektóre substraty MMP-9. Wykazali również ważny udział MMP-9 w plastyczności synaptycznej, uczeniu się i pamięci. Ostatnio, ważnym obszarem badań jest udział MMP-9 w chorobach neuro-psychicznych, takich jak padaczka, uzależnienie od alkoholu oraz schizofrenia.

http://neurogene.nencki.gov.pl